Noordwest Spanje - In de voetsporen van Karel V.
Tijdens de meerdaagse reizen van de Seniorenuniversiteit gaan we op exploratie in streken in Europa die mee de geschiedenis van ons land bepaalden en waar opmerkelijke restanten van onze cultuur terug te vinden zijn. De centrale figuur in deze reis wordt Karel V. Dankzij de erfenis van zijn voorouders zorgde hij voor de allereerste Europese eenmaking. De Spaanse en Oostenrijkse Habsburgers vormden onder zijn leiding en dankzij bekwame lokale ambtenaren een eerste wereldrijk waar de zon nooit onderging. Daarnaast trachtte hij als keizer van het Heilig Roomse Rijk een groot christelijk eenheidsrijk te stichten. Deze verenigingsdwang bracht hem tot vele veldslagen, zelfs tegen de paus. En dat alles binnen een tijdsperiode waarbij continu strijd moest geleverd worden tegen kwelduivels zoals Luther en de Ottomanen. In 1556 gaf hij de strijd op en trok hij zich terug in het klooster van Yuste, waar hij stierf. Hij werd begraven in het Escorial, dat zijn zoon Philips voor hem liet bouwen.
Wij starten onze reis in Bilbao, een stad die haar imago als grauwe industriestad in 20 jaar heeft omgevormd tot een florerende stad met hedendaagse architectuur en kunst. Daarnaast restaureerde Bilbao ook haar middeleeuws centrum en haar schitterende art nouveau gebouwen in hun oorspronkelijke glorie. Er bevinden zich twee musea van wereldklasse, het ene met de crème van Spaanse schilders en het andere met de wereldtop van hedendaagse kunst.
Vanuit Bilbao reizen we door naar de bestuurlijke hoofdstad van Baskenland, Vitoria-Gasteiz, de eerste uitvalsbasis voor onze verkenning van Baskenland. De kathedraal Santa Maria die de stad domineert, wordt omwille van haar onschatbare historische en artistieke waarde reeds 25 jaar gerestaureerd. De stedelijke middeleeuwse kern met talloze kleine straatjes brengt ons terug in de tijd. De stad is bovendien een paradijs voor de liefhebbers van de Baskische keuken.
La Guardia, Spanje: Moderne wijnmakerij Ysios, ontworpen door Santiago Calatrava.
Van hieruit kunnen we makkelijk de Rioja wijnstreek verkennen. Zoals iedere gereputeerde wijnstreek onderscheidt deze streek zich door haar schitterend landschap en meer nog door haar hedendaagse monumentale ‘Bodega’s’. Ze werden vormgegeven door hedendaagse toparchitecten: de gereputeerde Calatrava en de wereldberoemde Gehry, de ontwerper van het Guggenheim museum.
De kloosterroute die de Rioja Alta doorkruist is een van de pelgrimsroutes (camino’s) naar Compostella. In de Middeleeuwen werden er langs de Camino vele kloosters en kerken gebouwd en ontstonden er welvarende dorpen en steden. Vanwege zijn grootte wordt het kloostercomplex Yuso, met het daarboven gelegen Suso Klooster, weleens het Escorial van Rioja genoemd. Het 15de-eeuwse Monasterio de Santa Maria de Real in Najera is een juweeltje bekend om zijn rijkelijk versierde sarcofagen van Spaanse koningen.
Monasterio de Santa Maria de Real
De volgende etappe in onze reis is Burgos. De onbetwistbare parel van Burgos is de kathedraal, waar de stoffelijke resten van El Cid en zijn echtgenote rusten. De flamboyante gotiek uit Duitsland en Frankrijk, gecombineerd met de overdadige Spaans hoog gotische stijl, maken het tot een waar museum van de gotiek. Burgos kenmerkt zich ook door haar kleurrijke pleinen. Aan beide zijden van de Arlanza Rivier zijn er wandelboulevards met talloze terrassen, waar je je zelf kan trakteren op het befaamde streekgerecht ‘morcilla de Burgos’ (bloedworst en ajuin).
Valladolid, waar we overnachten, was in de tijd van Karel V de hoofdstad van Castilië. Karel V werd er in de San Pablo kerk tot koning gekroond en in het Palacio de los Pimentel werd zijn zoon Filips II geboren. In het nabijgelegen Tordesillas werd de niet-Europese wereld tussen Spanje en Portugal verdeeld. Johanna de Waanzinnige, de moeder van keizer Karel, werd er meer dan 50 jaar opgesloten in het klooster van de heilige Clara. Op weg van Burgos naar Valladolid passeren we ook het Monasterio de Santo Domingo de Silos. Een oorspronkelijk Visigotische kerk die door de bisschop van Silos werd omgebouwd tot een groots romaans klooster met een indrukwekkende kloostergang. Tijdens iedere eredienst in het klooster laten de monniken hun gebeden tot op vandaag vergezellen van gregoriaanse muziek.
Monasterio de Santa Maria de Real 41 We rijden nu verder naar onze tweede uitvalsbasis Avila.
Avila is de hoogstgelegen provinciehoofdstad van Spanje. Ze is gelegen op de Spaanse hoogvlakte Meseta op een hoogte van 1131 meter en is volledig omringd door unieke 11de-eeuwse stadswallen. In deze stad kun je je onderdompelen in een sfeer van sobere eenvoud en tijdloze schoonheid. De bekendste inwoonster van Avila ten tijde van Karel V was de H. Theresia van Avila, een van de grootste mystica’s uit de katholieke wereld en oprichter van de strenge orde van de Karmelieten. Vanuit Avila bezoeken we onder meer de oudste universiteitsstad van Spanje: Salamanca. De stad beleeft vanaf 1500 haar gouden eeuw en is nu Unesco werelderfgoed. De oude stadskern staat vol met paleizen en religieuze bouwwerken en kreeg zelfs de bijnaam van het kleine Rome. De stadskern is gebouwd rond de illustere universiteit. Het universiteitsgebouw heeft een schitterende voorgevel, een toonbeeld van de plateresco-kunst.
Uitzicht op de binnenplaats van de universiteit in Salamanca
In de autonome regio Madrid aan de rand van de Sierra Guadarrama ligt het wereldbekende El Escorial.
El Escorial
Dit indrukwekkende bouwwerk werd door Philips II gebouwd in een stijl waarin de pracht en de praal van paleizen samengaat met de strengheid van kloosters. Het is bekend omwille van zijn Pantheon, waar vele Spaanse koningen (Habsburgers en Bourbons) rusten. Hier vinden we een bijzondere verzameling werken van beroemde schilders uit heel Europa en een rijke bibliotheek. In Segovia, dat vooral beroemd is vanwege zijn indrukwekkend Romeins aquaduct, breekt in 1521 de ‘Revuelta de los Comuneros’ tegen Karel V uit. In deze stad werd ook de dochter van Philips II geboren, onze latere landvoogdes.
Oud Romeins aquaduct op het Plaza del Azoguejo-plein in Segovia
Onze eindbestemming is Madrid. Van hieruit doen we een uitstap naar Toledo.
Santa María la Blanca, sinagoga, Toledo
We maken er een wandeling in de prachtige stad van El Greco. We bezoeken er de schitterende kathedraal en doen een tochtje door de bekende Joodse Wijk. In 1535 verbouwde keizer Karel V hier het Alcazar. In Madrid zelf bezoeken we onder meer de wijk van de Habsburgers, merkwaardig genoeg in het Spaans ‘El Madrid de los Austrias’ genoemd. Het Reina Sofia museum kan zeker niet in ons programma ontbreken. Het bekendste werk van de kunstenaar Pablo Picasso ‘La Guernica’ zal ons zeker inspireren om na te denken over de vernietigende gevolgen van het fascisme en de kracht van democratie.
Het definitieve reisplan zal pas eind september 2024 bekend zijn. In principe vinden er vier reizen plaats voor maximaal 30 deelnemers per afreis. Deze vinden plaats tussen eind mei 2025 en eind september 2025.
Het definitief reisplan, de deelnameprijs en de definitieve verblijfsperiodes worden via de website van de Seniorenuniversiteit en Alk Reismakers bekend gemaakt bij het begin van het academiejaar 2024-2025. Data zullen zo snel mogelijk verschijnen op de website. Inschrijvingen starten vanaf oktober 2024. Leden van de Seniorenuniversiteit worden hiervan tijdig verwittigd en hebben voorrang bij de inschrijving. De reisleiding gebeurt door een Nederlandstalige gids/reisleider, en plaatselijke gidsen.
Reina Sofia museum