Complexiteit en kwetsbaarheid van het perifeer zenuwstelsel.
Dit event is reeds afgelopen
Dr. Tim Vangansewinkel - Universiteit Hasselt
Het perifeer zenuwstelsel vormt de verbindingen tussen het centraal zenuwstelsel en de rest van het lichaam, en zorgt er zo voor dat alle weefsels en organen met elkaar kunnen communiceren. Het is een complex systeem, dat voornamelijk bestaat uit zenuwcellen die elektrische signalen genereren en voortgeleiden. Deze zenuwcellen worden ondersteund door zogenaamde gliale cellen, waarvan één speciaal subtype, de Schwanncel, een isolerende laag vormt rond de zenuwcellen om de prikkelgeleiding optimaal te laten verlopen. De normale werking van deze cellen in het perifeer zenuwweefsel kan drastisch verstoord raken door diverse factoren zoals trauma, diabetes, tumoren, infecties, auto-immuunziekten, maar ook erfelijke aandoeningen. Aantasting van de zenuwen kan leiden tot sensorische stoornissen, pijn, spierzwakheid en atrofie, verminderde peesreflexen en vasomotorische symptomen, en heeft dus een groot impact op de levenskwaliteit. Algemeen spreken we in dit geval van (perifere) neuropathie en tijdens de lezing zal dieper ingegaan worden op twee soorten pathologieën, namelijk traumatische zenuwschade en de ziekte van Charcot-Marie-Tooth. In tegenstelling tot het centraal zenuwstelsel, hebben perifere zenuwen de mogelijkheid om te herstellen na traumatische schade (bijv. auto-ongeval). In sommige gevallen kan de schade echter blijvend zijn of gebeurt het herstel niet optimaal. Het onderzoek richt zich juist op het bevorderen van zenuwherstel bij deze problematische letsels door gebruik te maken van Schwanncellen (die verkregen worden door stamcellen uit de tand om te vormen of te differentiëren) in combinatie met verschillende natuurlijke (bijvoorbeeld collageen) en lichaamseigen (bijvoorbeeld ‘Leukocyte- and Platelet Rich Fibrin’) biomaterialen.
De ziekte van Charcot-Marie-Tooth (CMT) is de meest frequente vorm van erfelijke neuropathie, die 1 op 2500 wereldwijd aantast. De meest voorkomende vorm van de ziekte is CMT1A en wordt veroorzaakt door een duplicatie van het perifeer myeline proteïne 22 (PMP22) gen. PMP22 is een belangrijke component van myeline (de isolerende laag gevormd door Schwanncellen) en een overexpressie van dit gen leidt tot een abnormale vorming van de myelineschede of isolatielaag. Momenteel is het niet duidelijk wat de rol is van PMP22 in de pathologie van CMT1A. Het onderzoek probeert hier een antwoord op te vinden door stamcellen van donorpatiënten te differentiëren naar Schwanncellen en deze te bestuderen. Bovendien wordt geprobeerd het gendefect te herstellen met de nieuwe en veelbelovende CRISPR interferentie technologie.
Dr. Tim Vangansewinkel studeerde Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit Hasselt met als afstudeerrichting Klinische Moleculaire Wetenschappen. Na zijn opleiding behaalde hij een IWT beurs en startte hij zijn doctoraat aan het Biomedisch Onderzoeksinstituut (BIOMED). Tijdens deze periode onderzocht hij de rol van mestcellen op het herstelproces na ruggenmergschade. Momenteel werkt hij als postdoctoraal onderzoeker in het labo van Prof. Ivo Lambrichts, waar hij onderzoek verricht naar perifeer zenuwherstel door gebruik te maken van stamcellen en diverse biomaterialen. Recent ontving hij een FWO postdoc beurs om bijkomend onderzoek te doen naar de ziekte van Charcot-Marie-Tooth, een erfelijke ziekte van het zenuwstelsel. Hij kreeg van de Seniorenuniversiteit ook een financiering van € 21.000,00 om zijn onderzoek verder te ondersteunen.
