Veilige zorg als blijvende uitdaging!
Dit event is reeds afgelopen
PROF. DR. JOHAN HELLINGS - UNIVERSITEIT HASSELT
We zijn fier op verschillende aspecten van onze gezondheidszorg, maar de veiligheid ervan is en blijft een uitdaging. De oorzaken van onveilige zorg zijn veelvuldig, maar we mogen niet vergeten dat ook zorgverleners mensen zijn en dat mensen helaas fouten maken. Hierover werd reeds gerapporteerd, meer dan 20 jaar geleden, in het rapport ‘To Err is Human’, maar de impact van fouten kan groot zijn, zowel voor de getroffen patiënt als voor de betrokken zorgverlener en voor de samenleving. De impact van ziekenhuisinfecties is bekend. Maar we schrikken als de OESO de financiële impact van onveilige zorg in beeld brengt. Alhoewel iedereen evenwel overtuigd is van het belang van veilige zorg, blijft het lastig om dit in de praktijk te brengen. We hebben de impact en de omvang van onveilige zorg (te) lang onderschat, dachten dat vermijdbare incidenten met schade voor de patiënt uitzonderlijk waren en bleven daarbij ook te lang steken in een bestraffende benadering. We doen, in tegenstelling met andere landen, nog steeds (te) weinig systematisch onderzoek naar het voorkomen en de impact van onveilige zorg, we worstelen mede door onze vrijheidsgraden met het ontwikkelen van structurele veiligheidskaders die we al snel als bureaucratisch ervaren en ook in de opleiding van onze zorgprofessionals is er nog relatief weinig aandacht voor. Onze zorgprofessionals blijven daardoor vaak in de kou staan, we kunnen (en moeten) beter. Het is daarom noodzakelijk dat een zorgvuldige context ontwikkeld wordt, ééntje waarbij het ontstaan van fouten in de zorg zoveel mogelijk vermeden wordt, waar de zorgprofessionals ondersteund worden door een systeem, met expliciete foutpreventie door gedragen richtlijnen, goede procedures en samen goed geïnformeerde patiënten die actief mee opvolgen. Een context waarin slim gebruikgemaakt wordt van technologie en waarbij geïnvesteerd wordt in een lerende organisatie, zodat de veiligheid systematisch kan verbeterd worden. Er is nog veel marge om te verbeteren en de bereidheid om dat te doen is groot, zoals ook blijkt uit tal van voorbeelden, maar een globaal plan en volgehouden inspanningen zijn noodzakelijk.
Prof. dr. Johan Hellings is sociaal verpleegkundige, master in Medisch sociale wetenschappen en Ziekenhuisbeleid, hij behaalde een postgraduaat Bedrijfskunde, een master in Business Administration (MBA, Vlerick) en een doctoraat (KU Leuven) in de Medische wetenschappen met een proefschrift gericht op veilige zorg. Hij was achtereenvolgens directeur van de psychiatrische kliniek Broeders Alexianen in Tienen, het Ziekenhuis Oost Limburg in Genk en is sinds 2013 directeur van AZ Delta, een groot fusieziekenhuis in Roeselare, Menen en Torhout. Hij is sinds 2008 tevens verbonden aan de UHasselt en vandaag deeltijds hoofddocent aan de faculteit Geneeskunde en levenswetenschappen waar hij - samen met Prof. dr. Jochen Bergs - mede-oprichter en inspirator is van de nieuwe, voor Vlaanderen unieke, masteropleiding Systeem en procesinnovatie in de gezondheidszorg, die in september 2022 van start is gegaan. Veilige zorg is een belangrijk onderdeel van deze nieuwe masteropleiding.
