Immuuntherapie: tegen 2030 een vaccin tegen kanker?

PROF. DR. EVELIEN SMITS - UNIVERSITEIT ANTWERPEN

Op 1 oktober 2018 ging de Nobelprijs Fysiologie of Geneeskunde naar 2 grondleggers van immuuntherapie. De drijvende kracht achter het snel groeiende onderzoeksdomein van kankerimmuuntherapie is de observatie dat het immuunsysteem kankercellen kan herkennen en elimineren. Mocht dit systeem onfeilbaar zijn, dan kreeg niemand kanker. Een van de sleuteleigenschappen van kankercellen is dan ook hun vermogen om te ontsnappen aan het immuunsysteem. Immuuntherapie is erop gericht om het immuunsysteem de nodige wapens te geven om deze kankercellen alsnog te elimineren. Dit gebeurt enerzijds door het activeren van het immuunsysteem, onder andere met vaccins, en anderzijds door het blokkeren van de mechanismen waarmee kankercellen ontsnappen. De beste resultaten zullen waarschijnlijk verkregen worden door het combineren van beide pistes. Bovendien is ondertussen duidelijk dat bepaalde andere kankerbehandelingen, zoals bestraling, tumorcellen kunnen doden op een manier die het immuunsysteem activeert. Daarom is het interessant om ook combinaties van immuuntherapie met andere behandelingen te onderzoeken. Dankzij de recente successen staat het in elk geval vast dat immuuntherapie hoe langer hoe meer zijn weg vindt naar de kliniek en het ondertussen deel uitmaakt van de standaardbehandeling voor verschillende kankertypes, al zijn er nog hindernissen op de weg.

Prof. dr. Evelien Smits  onderzoekt kankerimmuuntherapie van basisonderzoek tot klinische studies in het Centrum voor Oncologisch Onderzoek van de Universiteit Antwerpen en het Centrum voor Celtherapie en Regeneratieve Geneeskunde in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Na haar studies Biomedische Wetenschappen, behaalde Prof. Smits in 2008 haar doctoraat in de Medische Wetenschappen aan de Universiteit Antwerpen. In 2013 richtte ze haar eigen onderzoeksteam op, dat ondertussen 25 teamleden telt. Haar team is succesvol in het opsporen van nieuwe doelwitten en het ontwikkelen van nieuwe combinatiebehandelingen met immuuntherapie voor het behandelen van kanker. Naast haar onderzoek doet ze op verschillende manieren aan maatschappelijke dienstverlening, onder andere als expert in de Hoge Gezondheidsraad en als voorzitter van de Biomedische Commissie van Kom op tegen Kanker. In 2017 ontving ze als enige laureaat een prijs van de Vlaamse en Waalse Fondsen voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO en FNRS) voor haar onderzoek naar immuuntherapie.