Europa herontdekt de geopolitiek: van Oekraïne tot Taiwan.

PROF. DR. SVEN BISCOP - UNIVERSITEIT GENT

De Russische invasie van Oekraïne heeft de Europese Unie (EU) gedwongen om de notie ‘geopolitiek’ opnieuw te ontdekken. Maar is de EU zelf een geopolitieke speler? Ze heeft alvast één grote beslissing genomen die de nieuwe geopolitieke realiteit weerspiegelt: van Oekraïne een kandidaatlidstaat maken. Sinds de invasie van 2022 kan een onafhankelijk Oekraïne immers alleen overleven als het volledig ingebed is in de westerse structuren. Andere EU-beslissingen, of het gebrek daaraan, tonen echter minder geopolitiek inzicht. Ook Georgië krijgt kandidaat-status: zijn alle implicaties daarvan echt doorgedacht? Dat land grenst immers niet aan de EU. De trage reactie, toen na het begin van de oorlog in Gaza in oktober 2023 Houthi-rebellen vanuit Jemen de scheepvaart in de Rode Zee aanvielen, is moeilijk te begrijpen. Het gaat hier om de belangrijkste maritieme aanvoerroute van Europa. De net begonnen nieuwe Europese legislatuur vraagt duidelijk om een proactiever geopolitiek beleid. Dat omvat zeker meer militaire steun voor Oekraïne; een nieuwe strategie voor de Zwarte Zee en de Kaukasus; een actief engagement in het Midden-Oosten, de Golf en de Indische Oceaan; en een nieuwe strategie voor Noord-Afrika.

Prof. dr. Sven Biscop (Willebroek 1976) studeerde politieke wetenschappen en behaalde een doctoraat aan de Universiteit Gent. Hij is als gewoon hoogleraar verbonden aan deze universiteit. Hij doceert er over de strategie van de Europese Gemeenschap en andere grootmachten, over de Belgische buitenlandse politiek en Belgische defensiepolitiek. Hij is directeur van het programma ‘Europa in de wereld’ aan het Egmont- Koninklijk Instituut voor Internationale Betrekkingen in Brussel, de denktank van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Professor Biscop is geassocieerd lid van de Koninklijke Academie voor overzeese wetenschappen van België, en Honorary Fellow van het European Security and Defence College (ESDC), een instituut waar hij college geeft aan diplomaten, militairen en ambtenaren van de Europese lidstaten. Hij doceert ook geregeld aan de Koninklijke Militaire School (KMS) en hij is Senior Research Fellow aan de People’s University of China in Beijing.