Aanhoudende lichamelijke klachten: een verwaarloosde ‘global health issue’ met aanzienlijke maatschappelijke gevolgen.

PROF. DR. KATLEEN BOGAERTS - UNIVERSITEIT HASSELT

In ongeveer 16-25% van de gevallen worden fysieke symptomen chronisch, zonder dat hier een afdoende organische verklaring voor gevonden wordt. Aanhoudende fysieke symptomen treffen alle leeftijdsgroepen. Ongeveer 25% van de kinderen en adolescenten ervaart pijngerelateerde klachten zoals chronische buikpijn, hoofdpijn, ademnood, duizeligheid, maar ook aanhoudende vermoeidheid of musculoskeletale pijn. Bij ouderen treft chronische pijn 25-50% van de mensen die thuis wonen en tot 80% van de mensen in woonzorgcentra. Persisterende vermoeidheid treft 10-30%, slaapproblemen 40-70%, en gastro-intestinale klachten treffen 26% van de vrouwen en 16% van de mannen van 65 jaar en ouder. Aanhoudende fysieke klachten hebben invloed op de levenskwaliteit van de getroffenen en hun families en leiden tot hoge cijfers van schoolverzuim bij kinderen en jongeren, alsook werkonbekwaamheid bij de actieve bevolking. De maatschappelijke kosten zijn aanzienlijk. In deze lezing geven we een update van actueel wetenschappelijk onderzoek rond persisterende lichamelijke klachten. Daarin staat het biopsychosociale model centraal en staan we stil bij voorbeschikkende, uitlokkende en instandhoudende factoren. Verdieping wordt gegeven aan de hand van een concreet voorbeeld van best-practice interdisciplinair samenwerken rond deze problematiek.

Prof. dr. Katleen Bogaerts studeerde af aan het departement Psychologie van de KU Leuven als klinisch psycholoog in 2003 en behaalde haar doctoraat binnen het expertisedomein van persisterende lichamelijke klachten en functionele syndromen aan dezelfde instelling in 2008. Ze volgde een postgraduaatopleiding in de Gedragstherapie aan de KU Leuven en de mindfulnesstraining voor professionele hulpverleners in 2012.  Ze is sinds 2017 aangesteld als Associate Professor aan de Faculteit Revalidatiewetenschappen van de UHasselt en is tevens als gastprofessor verbonden aan de Onderzoeksgroep voor Gezondheidspsychologie van de KU Leuven, gastdocent binnen de postgraduaat opleiding Psychodiagnostiek (Thomas More) en de interuniversitaire PEV Psychodiagnostiek van de UGent-KU Leuven-VUB. Voor onderzoekswerk kreeg ze tal van beurzen onder meer: FWO junior research project (2021-2025), Horizon 2020 Marie Sklodowska Curie Research Network (2021-2024), RIZIV studie ‘FearedBack’ (2018-2021), Interreg Meuse - Rhine IMr Blue Zone (2024-2027).
Zij is stichter van TUMI Therapeutics, een multidisciplinair expertisecentrum voor de preventie, diagnose en behandeling van hyperventilatie, stress-gerelateerde klachten, en medisch onverklaarbare fysische symptomen (MoU onderzoekscentrum met als partner KU Leuven en UHasselt).